Als u ernstig ziek bent, of kwetsbaar wordt, wil de huisarts graag tijdig met u in gesprek om te weten wat voor u belangrijk is in het leven en wat u wel, en vooral niet wilt in de laatste levensfase. Zodat u goed geholpen kunt worden, op een manier die bij u past. Maak een afspraak via de praktijkassistente en geef aan waar u voor komt, zodat er wat meer tijd wordt gereserveerd. Wij raden u aan om iemand mee te nemen naar deze afspraak (bijvoorbeeld uw partner, één van de kinderen, etc.).

Ook als u nog jong en vitaal bent, is het goed om na te denken over de laatste fase van uw leven. En over wie er voor u mag beslissen, als u dat zelf niet meer kunt. Praat hier over met dierbaren. U kunt zaken vastleggen in een wilsverklaring, stuur een kopie naar de praktijk. U hoeft hiervoor geen afspraak te maken op het spreekuur. Bij vragen aan onze kant nemen wij contact met u op.

Als u ernstig ziek wordt, en niet meer beter kunt worden, zal de zorg en behandeling niet meer gericht zijn op genezing, maar op zo goed en prettig mogelijk leven. Dit heet ‘palliatieve zorg’. Palliatief betekent: verzachtend. Door het voorkomen en/of verminderen van klachten, proberen we het leven zo fijn en prettig mogelijk te laten zijn, ondanks dat u ziek bent. Uw naasten, artsen, verpleegkundigen, een geestelijk verzorger, vrijwilligers en andere zorgverleners kunnen veel voor u doen. Daarbij staat uw kwaliteit van leven voorop: wat vindt u belangrijk in het leven en wat heeft u nodig? Kijk voor meer informatie over palliatieve zorg op: https://overpalliatievezorg.nl/

In een wilsverklaring zet u op papier wat uw wensen zijn als u ernstig ziek wordt of gaat sterven. Ook kunt u vastleggen wie voor u mag spreken, als u dat zelf niet meer kunt. Er zijn verschillende soorten wilsverklaringen. Als er in de wilsverklaring staat dat u een behandeling niet wil, moet uw arts zich daaraan houden. Bijvoorbeeld als u niet wil dat uw arts u reanimeert. Staat er in de wilsverklaring iets wat u wel wil, dan is de arts niet verplicht dit te doen. Bijvoorbeeld als u euthanasie wil, dan hoeft de arts dat niet te doen.

De meest gebruikte wilsverklaringen:

• Aanwijzen zorgvertegenwoordiger/medische volmacht
• behandelverbod
• Niet-reanimeren verklaring
• euthanasie-verzoek

Hieronder vindt u een uitleg over wilsverklaringen en u kunt een verklaring downloaden om zelf in te vullen. Stuur of breng altijd een kopie naar onze praktijk. Kijk, voordat u een verklaring opstelt, ook op: Wensen rond het levenseinde

Zorgvertegenwoordiger (volmacht)
U kunt schriftelijk vastleggen wie namens u mag spreken, als u dat zelf niet meer kunt. Die persoon is uw zorgvertegenwoordiger. De zorgvertegenwoordiger mag met uw arts praten en medische beslissingen nemen voor u. Dat mag alleen als u dit niet meer kunt. Dit geldt niet voor euthanasie: dit mag alleen als u daar zelf om vraagt.

Wettelijk is vastgelegd wie zorgvertegenwoordiger kunnen zijn:

1. Een curator of mentor = benoemd door de rechter
2.Een schriftelijk gemachtigde = benoemd door u zelf (in een schriftelijke verklaring/volmacht)
3.Uw echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel = niet benoemd
4.Een ouder / kind / broer / zus = niet benoemd

De volgorde van deze opsomming is van belang. Als u zelf niet kunt beslissen over uw zorg, zal de zorgverlener eerst kijken of u een mentor of curator heeft. Zo niet, dan wordt gekeken of er een schriftelijke gemachtigde is. Zo niet, dan kunnen de partner of de genoemde familieleden vertegenwoordiger zijn.

Behandelverbod
U kunt in een wilsverklaring opschrijven wanneer u geen medische (levensverlengende) handelingen wilt. Bijvoorbeeld als u dit niet zelf kunt zeggen omdat u in coma ligt. Een arts moet dan doen wat u heeft opgeschreven.

Niet-reanimeren verklaring
Wanneer er sprake is van een adem/hartstilstand moet er direct gehandeld worden. Reanimatie bestaat dan vaak uit het geven van hartmassage, beademing en eventueel elektrische schokken met een AED (automatische externe defibrillator). Reanimeren is een ingrijpende gebeurtenis, waarbij de kans van slagen afhankelijk is van veel factoren. Bij een hoge leeftijd, uitgebreide medische voorgeschiedenis of bij ernstige medische problemen is de kans op succes een stuk kleiner. Het belangrijkste risico bij een reanimatie is dat het soms wel lukt om het hart weer goed op gang te krijgen, maar dat de hersenen te lang zuurstofgebrek hebben gehad. Hierdoor kan blijvende hersenbeschadiging ontstaan en of kan de patiënt in coma raken. Soms neemt een arts de beslissing om niet te reanimeren. Dit doet zij alleen als duidelijk is dat een patiënt te kwetsbaar is om goed door een reanimatie heen te komen. Uw arts bespreekt dit met u en/of uw naasten en legt het daarna vast in uw patiëntendossier. In een niet-reanimeren verklaring schrijft u op dat u geen reanimatie wilt bij een hartstilstand. Een arts of hulpverlener moet altijd luisteren naar een verklaring van niet-reanimeren. U kunt ook een speciale penning dragen waar dit op staat bij de: Patiëntenfederatie Nederland.

Euthanasieverzoek
In een schriftelijk euthanasieverzoek schrijft u op wanneer u zou willen dat een arts u helpt met sterven. In een euthanasieverzoek omschrijft wat voor u ondraaglijk lijden is. Dit is lijden dat u niet meer aan zou kunnen. Ook moet dit lijden niet meer over kunnen gaan, dus uitzichtloos zijn. Als het zover is, beslist uw arts of uw situatie voldoet aan alle zorgvuldigheidseisen van de wet. Ook als u een schriftelijk euthanasieverzoek heeft, beslist de arts. U heeft geen recht op euthanasie. De arts is niet verplicht om euthanasie uit te voeren. Op onze website vindt u informatie over hoe wij in onze praktijk aankijken tegen euthanasie: klik hier.

Tips voor het schrijven van uw schriftelijk euthanasieverzoek leest u in de brochure Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek.

Medisch-wetenschappelijk onderzoek
U kunt ook aangeven of u mee wilt doen aan medisch onderzoek. Of dat u dit niet wilt. Of dat u organen of weefsel wilt afstaan na uw dood. Dit schrijft u op in uw wilsverklaring. Zo weten uw arts, uw familie en naasten daarvan.

Wilsverklaring aanpassen
Veranderen uw wensen? Pas dan de oude verklaring aan of schrijf een nieuwe. Bespreek de veranderingen ook met uw arts en familie of vrienden.

Link naar behandelwensenformulier: behandelwensen Avicenna

Voor meer informatie, kijk op: https://www.thuisarts.nl/wensen-voor-zorg-en-behandeling/ik-denk-na-over-mijn-wensen-voor-zorg-en-behandeling

https://www.thuisarts.nl/wensen-voor-zorg-en-behandeling/ik-wil-mijn-wensen-over-zorg-en-behandeling-opschrijven

Onze praktijk staat niet principieel afwijzend tegenover euthanasie. Maar niet elk verzoek om euthanasie kan worden ingewilligd. De huisarts kan alleen meewerken aan een wens tot euthanasie als aan alle wettelijke voorschriften wordt voldaan én als hij/ zij er zelf ook achter staat. Het is een zware en belastende taak die pas uitgevoerd kan worden na een zorgvuldig proces.

Keuzehulp om stap voor stap na te denken over zaken die van belang kunnen zijn: verken uw wensen voor zorg en behandeling.

Veel informatie over het levenseinde vindt u op: https://www.thuisarts.nl/levenseinde

‘Praat op tijd over je levenseinde’ van de Patiëntenfederatie Nederland: https://www.patientenfederatie.nl/extra/levenseinde

Om het gesprek met naasten en hulpverleners vorm te geven: https://overpalliatievezorg.nl/kiezenendelen?utm_campaign=Kiezen_en_delen_2025&utm_medium=social_adv&utm_source=influencer_partnership&utm_content=Vragendokter